Daga Dr. Murtala Iliyasu Ayagi malamin a Kwalejin Koyar da Ilimin Addinin Musulunci da Shari’a, Aminu Kano, Kano
murtalailiyasuayagi@gmail.com
Pho:09132883392.
Akwai wani lokaci a rayuwar kowane ɗan siyasa da tafi da shewa ke ƙarewa, kirari ya daina, sai wata sabuwar murya ta taso—bama yi. Kalma ce kaɗai. Amma mai sanyi da girgiza zuciya da gadon mulki.
A cikin al’adun siyasar Hausa, bama yi ba wai kawai yana nufin “ba mu tare da kai” ba ne. Hukunci ne daga jama’a. Kalmar gargaɗi ce daga ƙasa zuwa sama: “Mun gaji da kai.”
Na sha ganin yadda wannan ƙalmar guda ɗaya ta karya girman kai, ta rushe sana’ar siyasa, ta fallasa asirin ɗaukakar da aka raina. A Kano, Kaduna, Katsina ko Bauchi—idan aka ji bama yi a titi ko shafukan sada zumunta, ta fi sammaci daga kotu firgita ‘yan siyasa.
Ba Zanga-zanga Bace Kawai – Yaƙin Zuciya Ne
‘Yan siyasa na rayuwa bisa karɓuwa. Su kan yi ƙoƙari a iya ganin yadda ake kallonsu. Amma idan jama’a suka furta bama yi, abin da suke nufi shi ne: ka fadi. Mun dena yarda da kai. Ka zama kai kaɗai.
Tasirin hakan a zuciya yana da zurfi. Bayan murmushi na dole da jawabai marasa tasiri, da dama daga cikinsu sukan kamu da ciwon damuwa, rashin barci, zargin kowa, har ma da lalacewar tunani. Na taɓa ganin manyan mutane sun koma kamar yara masu tsoro saboda wannan kalma ta bama yi.
Girman Kai Bayan Ƙin Yarda
Abin takaici, da dama daga cikin ‘yan siyasa sukan ɗauki bama yi da girman kai. Maimakon saurara da fahimta, sukan ce “makiya ne” ko “an biya su.” Suna mantawa cewa ko hayar su a ka dauka, saƙon jama’a ne suke ɗauke da shi.
Amma masu hankali? Suna dakatawa. Suna yin tunani. Suna gyarawa. Suna komawa cikin tawali’u.
Me Ya Sa Wannan Kalma Ke da Nauyi?
A Arewacin Najeriya, inda a ke ɗaukar mutunci fiye da dukiya, ƙin yarda daga jama’a na da matuƙar zafi. Bama yi ba kawai kalma ce ta siyasa ba ce—hukunci ne daga al’ada. Kalma ce da ke cewa: “Ka ɓata mana fuska.”
Wannan kalma ita ce dimokuraɗiyya cikin gaske. Idan akwatin zaɓe ya kasa bayyana muradun jama’a, bakinsu yana faɗa. Kuma bakinsu yana da ƙarfi fiye da kuri’a.
Idan kana musu ko ja da wanan binkicem ka jarraba sa hoton dan siyasa tare da sa masa Kalmar BAMA YI ko alamun Cross kasha mamaki ko baice komai ba magoya bayan sa sai sun furta
Amma fa misali nake baka dan nasan kaima ba ka son kalmar
Shawara ga ‘Yan Siyasa
Idan ka ji bama yi, kada ka yi zagi, ko kasa a kama mutum, ko kira masu nema labarai. Aa daure Ka kira zuciyarka. Ka tambayi kanka: Ina na yi kuskure?
Na gaba: ka nemi taimako. Eh—taimako. Jagoranci yana da nauyi, kuma ƙin amincewa daga jama’a yana ƙara wannan nauyi. Ka tuntuɓi masu gaskiya—ba masu daɗin baki kawai ba.
A ƙarshe: Ka gane cewa bama yi ba ƙarshe ba ne. Zai iya bude sabon shafi a siyasar ka ko kuma tashin kiyamar ka a siyasance. Amma sai ka saurara.
A Taƙaice
Bama yi ba wasa ba ne. Ba raini ba ne. Alamar wayewar kai ce daga jama’a. Kalma ce da ke da girma ta fuskar tunani, siyasa da al’ada. Kuma ba zata tafi ba.
‘Yan siyasa suna da zaɓi biyu: su ji tsoro ko su koya darasi.
Dr Murtala Iliyasu Ayagi
